تێگەهێ دزیا زانستی

دزیا زانستی بابەتەکێ گەلەک گرنگە د جیهانا ئەکادیمی دا و پێدڤیە هەر کەسەکێ د بوارێ خواندن و لێکۆلینێ دا کار دکەت بزانیت. ئەڤ چەندە نە بتنێ پەیوەندی ب رێزگرتنا مافێن مەعنەوی ڤە هەیە، بەلکو کاریگەریەکا مەزن ل سەر باوەرپێکرن و پێشکەفتنا زانستی ژی هەیە. دزیا زانستی  ب گەلەک شێوەیان دهێتە ئەنجامدان، ژ کۆپیکرنا راستەوخۆ هەتا بکارئینانا هزر و تیۆریان بێ دەستنیشانکرنا خودانێ وان. گەلەک جاران، ئەڤ کریار ژ ئەگەرێ نەزانینێ یان فشارا کاری پەیدا دبیت، لێ ئەنجامێن وێ گەلەک مەترسیدارن، وەک زیانگەهاندن ب ناڤ و دەنگێ ئەکادیمی یان سزایێن گران. 

دزیا زانستی چییە؟

دزیا زانستی ئەوە کو مرۆڤ دەست دانیتەسەر بەرهەمێن کەسێن دی و وان وەک یێن خۆ پێشکێش بکەت، بێی کو ئاماژێ بدەتە ژێدەرێ راستەقینە. ئەڤ کریارە دهێتە هژمارتن وەک ڤەشارتنا راستیێ و دزیا مافێن هزرکرنێ،دزیا زانستی نە بتنێ کۆپیکرنا نڤیسینانە، بەلکو  وێنە، داتا، نەخشە و هەر تشتەکێ دی کو بێی دانانا ژێدەران هاتبیتە وەرگرتن ژی  دهێتە هژمارتن ب دزیا زانستی. و دانانا ژێدەرێن دروست ئەساسە بو پاکیا ئەکادیمی. پێدڤیە لێکۆلەر ئاماژێ بدەنە وان ژێدەرێن مفا ژێ دیتی 

جۆرێن دزیا زانستی:

• 1. دزیا تەمام:

کۆپیکرنا تەمام یا دەقی بێی گوهۆڕین یان ئاماژەدان بۆ ژێدەرێ سەرەکی.

• 2. دزیا بەشی:

کۆپیکرنا هندەک پارچەیان ژ ژێدەرێ سەرەکی، بێی ئاماژەدان بۆ ژێدەرێ راستەقینە.

• 3. دزیا خۆیی:

دووبارەکرنا کارێ بەرێ یێ خو بێی ئاماژەدان بۆ کەڤناتیا وی، وەک کو کارەکێ نوو بیت.

• 4. ڤەشارتنا ژێدەری:

بکارئینانا ژێدەرەکێ بێی ئاماژەدان بۆ وی، یان دانانا ژێدەرەکێ نەراست بۆ ڤەشارتنا ژێدەرێ راستەقینە.

چاوا دزیا زانستی پەیدا دبیت؟ خەمساری:

• 1. نەزانینا رێکان:

نەزانینا رێکێن دانانا ژێدەران و ڤەگوهاستنا وان ب دروستی دبیتە ئەگەرێ خەلەتیان د لێکۆلینێ دا.

• 2. کێمیا دەمی:

فشارا دەمی بۆ تەمامکرنا لێکۆلینێ د دەمەکێ کورت دا دبیتە ئەگەرێ خەمساریێ د دانانا ژێدەران و ڤەگوهاستنا وان دا.

• 3. نەبوونا چاڤدێریێ:

نەبوونا چاڤدێریەکا باش ژ لایێ سەرپەرشتیاران ڤە دبیتە ئەگەرێ چێبونا دزیا زانستی.

 

خەمساری ئێک ژ سەرەکیترین ئەگەرێن دزیا زانستی یە. لێکۆلەر  خۆ ژ ڤان ئەگەران دپارێزن ب رێکا هندەک پێنگاڤان وەک: داخوازکرنا رێنیشاندانێ ژ سەرپەرشتیاران، و تەرخانکرنا دەمەکێ باش بۆ لێکۆلینێ.

چاوا دزیا زانستی پەیدا دبیت؟ تەکنیکێن نوو:

• 1. ب ساناهی کۆپیکرن:

ب ساناهی کۆپیکرنا دەقان ژ ئینتەرنێتێ دبیتە ئەگەرێ دزیا زانستی.

• 2. دووبارە داڕشتن:

بکارئینانا بەرنامەیێن دووبارە داڕشتنێ بۆ گوهۆڕینا دەقی ب شێوەیەکێ ئوتوماتیکی ببیتە ئەگەرێ دزیا زانستی یا نەزانین.

• 3. ژێدەرێن ئەلەکترۆنی:

نەشیانا پشتراستکرنا راستیا ژێدەرێن ئەلەکترۆنی  مەترسیا پشتبەستنێ ل سەر زانیاریێن نەدروست یان نەراست زێدەدکەت.

تەکنەلۆژیا نوو  گەهشتنا زانیاریان بساناهی کریە، لێ  مەترسیا دزیا زانستی ژی زێدەدکەت. دڤێت لێکۆلەر هشیار بن دەمێ بکارئینانا تەکنیکێن نوو د لێکۆلینێ دا و ژێدەران پشتراست بکەن.

چاوا دزیا زانستی پەیدا دبیت؟ ئەگەرێن ب مەرەم:

• 1. ناڤدارکرن:

حەزا گەهشتنا ناڤداریا بلەز  هندەک کەسان هان ددەت بۆ دزیا زانستی.

• 2. پلەبەرزکرن:

وەرگرتنا پلەیەکا بلند یان پۆستەکێ باشتر دبیتە ئەگەرێ دزیا زانستی.

• 3. نەزانینا گرنگیێ:

نەزانینا گرنگیا مافێن هزرکرنێ یێن کەسێن دی دبیتە ئەگەرێ دزیا زانستی.

• 4. باوەریا ب نەدیتنێ:

باوەریا کو دزیا زانستی ناهێتە دیتن د ناڤ کۆمەلگەها زانستی دا.

ئەڤ ئەگەرێن ب مەرەم نیشانا کێماسیەکێ نە د رەوشتێ ئەکادیمی و ئەخلاقی دا. دڤێت دامەزراوێن ئەکادیمی و کۆمەلگەها زانستی شەڕێ ڤان ئەگەران بکەن ب رێکا پەروەردەیێ و چەسپاندنا بە

خۆپاراستن ژ دزیا زانستی: وەرگرتن و ئاماژەپێدان

• 1. فێربوونا وەرگرتنێ:

فێربە چاوا راستەوخۆ و نەراستەوخۆ وەرگرتنێ ب شێوەیەکێ دروست بکەی.

• 2. بکارئینانا نیشانێن وەرگرتنێ:

بکارئینانا نیشانێن وەرگرتنێ ("") بۆ وەرگرتنا دەقی ب شێوەیەکێ وەکهەڤ.

• 3. ئاماژەدان بۆ ژێدەری:

ئاماژەدان بۆ ژێدەرێ راستەقینە یان زانیاریێن وەرگرتی ژ کارەکێ دی.

 

وەرگرتن و ئاماژەپێدانا دروست ئەساسەکێ گرنگە بۆ خۆپاراستن ژ دزیا زانستی. دڤێت لێکۆلەر فێر ببن چاوا ب دروستی وەرگرتن و ئاماژەپێدانێ بکار بینن ژ دەستپێکا کارێ خۆ. بکارئینانا بەرنامەیێن رێکخستنا ژێدەران وەک Mendeley یان Zotero هاریکاریا مە دکەن د رێکخستنا ژێدەر و ئاماژەپێدانان دا.

خۆپاراستن ژ دزیا زانستی: دووبارە داڕشتنا دروست

• 1. تێگەهشتنا دەقی:

 بەری دووبارە داڕشتنێ بکەی پێدڤیە دەقێ راستەقینە باش تێبگەهی

• 2. گوهۆڕینا پێکهاتەیێ:

گوهۆڕینا پێکهاتەیا هەڤۆکێ ب بکارئینانا پەیڤێن گونجای.

• 3. پشتراستکرنا تێگەهشتنێ:

پشتراستکرن کو دووبارە داڕشتن هەمان واتایا دەقێ راستەقینە ددەت.

• 4. ئاماژەدان بۆ ژێدەری:

ئاماژەدان بۆ ژێدەرێ راستەقینە پشتی دووبارە داڕشتنێ.

نڤیسین و ئامادەکرن:تێلی رێکانی