هندەک هزرێن خەلەت ژ دەروونناسیێ

هندەک ژ هزرێن نە دروست و بەربەڵاڤ د جڤاكی دا ل سەر دەرووناسیێ ئەڤەنە:ئێک، ئەوێن سەرەدانا نوژدارێن دەروونی یان چارەسەركارێن دەرونی دكەن د دینن (شێتن)!. دوو، سەرەدانا نوژدارێن دینا نە كەن ؟!. سێ، دەرمانێن دەروونی نەخون دێ ڕاهاتن (إدمان) بوو هەوە دروست بیت. چار، دەروونناس بێ دینن (ملحدن). ئەڤ هزرە و گەلەك هزرێن دی، كو مە نەڤێت بدەینە دیاركرن دا چ لایەن پێ نەهێنە ئێشاندن دێ ل ڤێ گوتارێ هێتە بەحس کرن.

بابەتێ دەروونناسی بابەتەكێ هوسا نینە وەكی توو هزر دكەی !

بابەتەكە گرنگیێ ددەتە خاندنا ڕەفتارێن تاكە كەسی، چەوا توو سەرەدانا نوژداری دكەی ژ بوو برینەك یا ل لاشێ تە بوی یان ئەندامەكێ لەشێ تە یێ دئێشیت ،ئها هوسا برین ل دەروونێ مروڤی دبن و دەروونێ مروڤی د ئێشیت ، پێتڤیە سەرەدانا چارەسەركارەكێ دەروونی بكەی ، ئەگەر نە هنگی ئەڤ برینا دەروونی دێ مەزنبیت و دێ كارتێكرنێ ل ڕەفتارێن تە كەن و ڕەفتارێن تە دێ بنە ئەگەر كو كارتێكرن ل پەیوەندیێن تە یێن خێزانی و جڤاكی بكەن ، كارتێكرنێ ل كارێ تە بكەن ، و هێدی هێدی دێ بیە مروڤەكێ ڕەشبین و ڤەدەر ، دێ بیتە ئەگەر كوو هندەك تێكچونێن دی یێن دەروونی لدەف تە پەیدابن وەك: خەموكی، شەپرزەی، فشارێن دەروونی... هتد.

یا فەرە توو چ بزانی ؟

پێتڤیە بزانی كو دەروونناسیێ ڕێباز هەنە ، و ئەڤ ڕێبازە زانایێن دەروونی یێن دانای و ژلایێ زانستی ڤە هاتینە سەلماندن و پشتڕاستكرن و لژێر لێكولینان چەندین فلتەران دا دەرباز بوینە.

هەروەسا یا فەرتر بزانی ئەوە

كەسەك یێ ل هیڤیا تە كو ئەف ڕێبازە هەمی د سەردا بورینە و خودان سەربوڕە د دەروونناسیێ دا، و گرنگترین تشت ڕەوشتە د دەروونناسیێ دا، دگوتارێن بهێت دا دێ باس ل رەوشتێن دەروونناسی بوو هەوە كەین.

سەرەدانا نوژدارێ دەروونی یان ڕاوێژكارێ دەروونی بوو گەلەك مەبەستانە نە بوو كەسێن دین (شێت) ە چ نەخوشی نینن ب ناڤێ دین (شێت) بەلكی تێكچویێن دەروونی نە ، ئەڤ تێكچونە ڕێژە یە یان یا توندە یان ناڤنجیە یان لاوازە، سەرەدانا ڕاوێژكارێ دەروونی بوو ڕاوێژیێ یە ئانكو تە ئاریشەكا خێزانی هەبت یان یا جڤاكی یان یا تە بخو بیت و توو نەشیای چارەسەر بكەی ، نورمال دێ سەرەدانا ڕاوێژكارەكێ دەروونی كەی دێ ڕێكێن دروست و بسانەهی نیشا تە دەت بێی كو چ زیان هەبن و چ گاڤاشتن بكەڤنە سەر تە، و ژیانەكا ئارام و بەختەوەر ببورینی. داخازا ژیانەكا بەختەوەر، و دەروون ساخلەم بن.

نڤیسەر: فرهاد حسین

ژێدەر:

American Psychological Association (APA)

Psychology Today

Skeptical Inquirer