نڤیسین و ب تایبەتی نڤیسینا گوتاران شیانەکە وهونەرە د هەمان دەم دا. ئەگەر تو نڤیسەر بی و تە دڤێت تو بو گوڤارەکێ یان ژی ویبسایتەکێ یان بو چ جهەکێ دی بیت، ئەڤ پرۆسێسە هەوجەی داهێنانێ یە، و هزرکرنەکا رەخنەگر، و تێ گەهشتنا جەماوەرێ تە دڤێت بو بنڤیسی. ئەڤ گوتارە دێ رێبەرەکێ تمام و دروست بیت بۆ چاوانییا نڤیسینا گوتارێن سەرنجراکێش و پڕ پێزانین. دێ بەحسی هەمی قوناغێن نڤیسینێ کەین، هەر ژ دەسپێکێ ل هزرکرنێ حەتا دووماهی گهورینان تو لێ بکەی. ل دوماهیکا ڤێ رێبەرێ، دێ تە ئەو ئامراز و زانینە هەبیت كو تو گوتارا ب کوالیتیەکا باش و رێکەکا سەرنج راکێش و پڕ پێزانین نڤیسی.
تێ گەهشتن ل مەبەستی ژ گوتارێ:
بەری تو دەسپێبکەی بنڤیسی، بیتڤییە تو تێ بگەهی ئەرێ مەبەست ژ ڤێ گوتارێ چییە.؟ ڤان پسیارا ژ خو بکە:
- ئەرێ ئارمانجا گوتارێ چییە.؟ تە دڤێت تو خواندەڤای قانع کەی.؟ کەیف خۆش کەی.؟ پێزانینەکێ بگەهینیێ؟ یان ژی پەروەردە کەی؟
- ئەرێ خواندەڤایێن کو دبنە ئامانج بو نڤیسینا تە کینە.؟ ب زانینا خواندەڤایێن تە تو دشیێ گوتارا خو ل دیف تێ گەهشتن و پێتڤیێن وانا بنڤیسی.
- ئەرێ ئەو چ نامەیە تە دڤێت تو بگەهینی ژ ڤێ گوتارێ.؟ تە نامەک کورت و دیار هەبیت دێ هاریکار بیت کو گوتارا تە یا پۆخت و د جهێ خو دا بیت.
هزرکرنا کویر و ڤەکولین:
دەما تە تێگەهشتنەک باش هەبوو بو مەرەما گوتارێ، دێ دەسپێکەی پێزانینا کوم کەی و هزرکرنەکا کویر د بابەتی دا بکەی، ب شێوەی ل خارێ دیار:
- ڤەکولینەکا باش ل سەر بابەتی بکە: هندەک ژێدەرێت باوەر پێ کری بکاربینە وەک: گوڤارێت ئەکادیمی، کتێب، ویبسایتێت باوەرپێکری و هەڤپەیڤین و ئاخفتنێت زانا و تێ گەهشتییا. تێبینییا ل سەر بابەتی ژ ڤان هەمێ ژێدەرا وەرگرە و ژێدەرا نک خو بپارێزە دا کو دوماهیکێ بنڤیسی.
- تورەکا هزری ل سەر گرنگترین خالێت بابەتی چێکە: وێنەکێ ل سەر گرنگترین خالێت بابەتی چێکە، ئەڤە دێ هاری تە کەت تو پەیوەندییا ناڤبەرا هزرێن جیاواز یێن گوتارێ چێکەی و ب شێوەیەکێ درست گوتارا خو رێک بێخی.
- خالێت سەرەکی دەست نیشان بکە: وان هزر و خال یێن سەرەکی و گرنگ دەستنیشان بکە دا کو وەک پێکهاتەیێن جەستەیی یێن گوتارێ بن.
سەرنڤیس یان ژی عینوانەکێ سەرنج راکێش بو گوتارێ چێکە:
سەرنڤیسێ گوتارا تە ئێکەم تشتە خواندەڤا دبینت، ژبەر هندێ ژی پێتڤییە سەرنجراکێش و زانین بەخش بیت، و نوکە دێ بەحسی هندەک ئاموژگارییا کەین بو چاوانییا چێکرنا سەرنڤیسی:
- یێ روون وئاشکەرا وپوخت بە: سەرنڤیسێ تە پێتڤییە هزرەکا باش ل سەر بابەت و ناڤەروکا گوتاری بدەتە خواندەڤای بێ کو گەلەک یێ درێژ بیت.
- پەیڤێت کلیلکی یێن بهێز بکاربینە: پەیڤێت کلیلکی، کو هندەک پەیڤێن گرنگ و ژێگرتی نە ل سەر ناڤەروکا گوتارێ، هاری دکەن گوتارا تە ل ناڤ لێگەریانێ دا ل سەر گوگل زوی تر و بلند تر دیاربیت. پەیڤێن هوسا گرێدای ب بابەتی ڤە ب باشی هەلبژێرە.
- مەرەقێ بو خواندەڤای چێکە: سەرنڤیسەکێ باش ئەوە یا کو مەرەقا خاندنێ ل نک خاندەڤای چێکەت و بو خو بکێشیت.
پێشەکییەکا مژیلکەر بنڤیسە:
پێشەکی هەمی نڤیسینا تە دیار دکەت و ئەوە یا کو دبیتە ئەگەر خواندەڤا یان بەردەوام بیت یان ژی براوەستیت ژ خاندنێ، بو نڤیسینا پێشەکییەکا هوسا پێتڤییە:
- ب رستەکا راکێشانێ دەسپێبکە: ب راستییەکا سەرنجراکێش یان ژی گوتنەکێ یان ژی پسیارەکێ تو دشیێ خواندەڤای بو گوتارێ ب راکێشی.
- چارچوڤەیا گوتارێ دیاربکە: کورتییەکێ ل سەر بابەتی بدە خواندەڤای دگەل گرنگییا بابەتی.
- خالا سەرەکی یا گوتارێ دیاربکە: ب کورتی و روونی دیار بکە کا گوتار دێ بەحسی چ کەت و خواندەڤا دێ چ ژێ فێر بیت.
ناڤەروک یان ژی جەستەیا گوتارێ رێک بێخە:
ناڤەروکا گوتارێ ئەو جهە یا کو تو تێدا هەمی خالێن سەرەکی یێن گوتارێ دنڤیسی و ب پشتەڤانی کرنێ ب دەلیلان و روونکرنێ دگەل نموونەیان دیار دکەی. ئەڤە هندەک ئاموژگاری بو نڤیسینا ناڤەروکێ:
- بکارئینانا سەرنڤیسێت بچیکتر: سەرنڤیسێت بچیکتر دناڤ ناڤەروکێ دا نڤیسینێ دابەش دکەن و سەرڤەچوونەکا بلەز بو خواندەڤای ساناهی دکەن. هەمان دەم دا دبنە ئەگەر گوتار لوژیکانە بهێتە رێک خستن.
- بەحسی بابەتی ب هویری بکە: هەر خالەکا سەرەکی پێتڤییە ب روونی بهێتە ئاشکەرا کرن و پشت راست کرن ب دەلیلا وەک ئامار، نموونە یان ژی گوتنێت شارەزایا.
- بلا پارەگرافێن تە کورت بن: پارەگرافێن کورت خاندنێ ساناهی تر دکەن و ترسناکی ژ خاندنێ کێم دکەن.
- رەوشەکا لوژیکانە بپارێزە: پێتڤییە پشت راست بکەی کو هزر د رێزبەندییەکا دروست دانە و بورین ژ پارەگرافەکێ بو یا دی یێ سروشتی بیت.
کۆتاییەکێ بهێز بنڤیسە:
کۆتایی دەرفەتە بو هیلانا کاریگەریا تە ل سەر خواندەڤانی، ل ڤێرێ دێ دیار کەین چاوا کۆتاییەکا ب هێز بنڤیسی:
- خالێن سەرەکی کورت بکە: ب کورتی بەحسی خالێن سەرەکی ب هندەک پەیڤێن دی بکە.
- بوچوونێت خو و پێشنیار ئەگەر تە هەبن بەردەست بکە: هندەک بوچوونێت جیاواز بنڤیسە، پێشنیاران ل دیف پێزانینا بدە و ئەگەر تە چ پێشنیار بو نڤێسینێن دی هەبیت
- دوماهیک نڤیسین بلا تشتەک بیت ل بیرێ بمینیت: نڤیسینا خو ب رستەکا هزر هاندەر، یان ژی پێشنیار بو کریاراکێ، یان ژی ب گوتنەکێ ب دووماهیک بینە.
ئامادەکرن و سەرڤەچوون:
ئامادەکرن و سەرڤەچوون هنگاڤێت گرنگن دناڤ پروسێسا نڤیسینێ دا. ئەڤ هنگاڤە پشت راست دکەن کو گوتار یا روونە، پێکڤە گرێدایە و چ خەلەتی تێدا نینن. ئەڤە هندەک خالێن گرنگ ل ڤێ پروسێسێ:
- بیهنا خو ڤەدە: پشتی تە نڤیسینا گوتارێ تمام کر، بیهنا خو ڤەدە بەری تو ئامادەکرن و سەرڤەچوونێ دەسپێبکەی. ئەڤە دێ دیتنەکا نوی بو گوتارێ دەتە تە و ڤەدیتنا خەلەتیا ل سەر تە ساناهی کەت.
- ب دەنگەکێ بلند گوتارێ بخینە: ڤەخاندنا گوتارێ ب دەنگەکێ بلند دێ هاری تە کەت پەیڤ و برگەیێت نە د جهێ خو و خەلەتیێت رێزمانی دیار بکەی.
- پشت راست کرن کو گوتار یا روونە و پێکڤە گرێدایە: پشت راست بە کو هزرێن تە ب روونی هاتینە ئاشکەرا کرن و کو رەوشا گوتارێ ب دروستی ژ هزرەکێ دچیتە هزرەکا دی.
- پەیڤێن زێدە راکە: یێ پوخت بە و وان پەیڤا راکە یێن کو چ بها ل سەر گوتارێ زێدە ناکەن.
- سەرڤەچوون بو خەلەتێین رێزمانی و نڤیسینێ: تو دشیێ ل ڤێرێ بێژییە هەڤالەکێ خو بو تە بخینیت و خەلەتییا دەست نیشان بکەت.
دووبارە هزر کرن و باشتر کرن:
پشتی بەلاڤ کرنا گوتارا تە، وەختەکێ دەست نیشان بکە بو هندێ تو دووبارە هزرا ڤێ پروسێسێ هەمیێ بکەی و ژ خەلەتێیت خو فێربی. ب ڤی شێوازی:
- کارڤەدانان کومڤەکە: کارڤەدان ژ خواندەڤا، هەڤال و ماموستاییان کوم بکە بو باشتر کرنێ.
- هزرا خو د پرۆسێسا نڤیسینێ دا بکە: هزر د باشی و خەلەتێیت نڤێسینێن کەڤن دا بکە و هەول بدە ڤان هزرا بو جارێت بهێت بکاربینی.
ل دوماهیکێ، نڤیسینا گوتارا پروسێسەکە گەلەک رەخ بو هەنە، کو پێک دهێت ژ تێ گەهشتن ب مەبەستێ نڤیسینێ و کرنا ڤەکولین و لێ گەریانەکا بهێز و نڤیسانا پەیڤێت سەرنج راکێش بو هندێ خواندەڤا بو خو بکێشیت. ب دیفچوونا وان هەنگاڤێت ل ڤێرێ کورت کری، نڤیسەر دشێت شیان و تەکنیکێت بەرهەمئینانا گوتارێت باش ب دەست خوڤە بینیت، بو هندێ ئیلهام، هزر و پێزانینا ب خواندەڤایان ببەخشیت. ل بیرا تە بیت، هەر تشتەک ب زێدە راهێنانێ ل سەر باشتر لێ دهێت، ڤێجا بەردەوام بە ل سەر نڤیسینێ.
نڤیسەر: احمد مصطفى