بەردەوام دهێتە گوتن کو ڤەخوارنا ئاڤێ ب ڕێژەیەکا زۆر مفایەکێ ئێکجار مەزن هەیە ژبۆ ساخلەمیا مڕوڤی، بەلێ دبیت هەتا نوکە نەهاتبیتە زانین ل کیژ دەمان و ب چ شێواز ڤەخوارنا ئاڤێ دێ یا بمفا بیت! دئەڤێ گوتارێدا دێ هندەك ژ ئەوان زیانێن ڤەخوارنا ئاڤێ دگەل خوارنێ ئەوێن نەهاتینە زانین دەمە دیارکرن.
هندەك ژ زیانێن ئاڤ ڤەخوارنێ دگەل خوارنێ :-
تێکدان و لاوازکرنا ئافکێن هەرسێ
ئێك ژ ئاریشێن ڤەخوارنا بڕەکا زێدە ژ ئاڤێ ل دەمێ خوارنێ ئەوە کو ترشێ گەدەی و ئافکێن هەرسێ و هەروەسا ئەنزیمێن گرنگ یێن هەرسکرنێ لاوازدبن و دهێنە تێکدان ئەڤجا دبیت خوارن باش هەرس نەبیت، ترشێ گەدەی ڕولەکێ ئێکجار گرنگ هەیە د هەلوەشاندنا گەردێن پروتینی دا و ژناڤبرنا بەکتریایێن زیان بەخش دناڤ خوارنێدا هەر ژبەرهندێ ئەگەر ئەڤ ترشە لاوازبیت خوارن باش هەرس نابیت کریارا هەرسکرنێ دێ زور یا هێدی بیت، و دێ هەست پێکەی خوارن باش نا‌حەلیێت و ماددێن خوراکی یێن گرنگ ناهێنە مژین بۆ لەشی.
کێمبوونا مژینا ماددێن خوراکی
داکو کریارا هەرسکرنێ یا راست بیت بەندە لسەر ترشێ گەدەی و ئەنزیمان. دەمێ ئاڤ ئەڤان ئافکان تێکددەت، دبیت یا دشیاندا نەبیت لەش ماددێن خوراکی یێن پێدڤی وەکی ئاسن، ڤیتامین B12، و زینکی وەربگریت. ئەڤە دێ وەکەت کو ئەڤ ماددە کێم بن دناڤ لەشیدا هەتا ئەگەر خوارنێن پڕ دەولەمەند ب ئەڤان ماددەیان بخوی.
هێدیبوونا کریارا هەرسکرنێ
ڤەخوارنا ئاڤێ ب بڕەکا زور دگەل خوارنێ دەربازبوونا خوارنێ بلەزدئێخیت د جوکا هەرسێدا، بەلێ ئەڤە نەیا پێدڤییە ب ڕێکەکا باش. ل شوینا خوارن باش ب هەلوەشیێت دێ بلەز هێتە ڤەگوهاستن بۆ ڕیڤیکان، ئەڤەژی دبیتە ئەگەرێ نەتەمامیا کریارا هەرسکرنێ. ئەڤە دبیتە ئەگەرێ نەئارامیێ و پەیدابوونا هەوای.
زێدەبوونا مەترسیا زێدەخوارنێ(بۆ هندەك کەسان)
هندەك دبێژن ڤەخوارنا ئاڤێ دگەل خوارنێ یا هاریکارە بۆ تژیبوونا گەدەی و کێمبوونا کێشا لەشی، و هندەکان بۆچوونەکا بەروڤاژی هەیە. ئاڤ دشێت بۆ ماوەیەکێ دەمکی گەدەی ژئێك ڕابکێشیت، ئەڤەژی دبیتە ئەگەرێ کێمبوونا نیشانێن تێربوونا سروشتی یا جەستەی و دبیتە ئەگەرێ زێدەخوارنێ هەردەما ئاڤ هاتە هەلمژین.
چ یا باشە بهێتە کرن ؟
- دیر بکەڤە ژ ڤەخوارنا ڕێژەیەکا زور ژ ئاڤێ دگەل خوارنێ بەلێ ڤەخوارنا ئاڤێ ب ڕێژەیەکا کێم دگەل خوارنێ نابیتە ئەگەرێ ئاریشێن مەزن.
- ئاڤا گەرم یان ژی ناڤنجی باشترە ژ یا سار ژبۆ کریارا هەرسکرنێ.
- ب نیڤ دەمژمێرێ بەری و پشتی خوارنێ ئاڤێ ڤەخو.
دەرئەنجام
هەرچەندە ڤەخورانا ئاڤێ یا گرنگە بەلێ دەمی ژی گرنگیا خۆ هەیە، ئەڤجا یا پێدڤیە بزانی ئاڤ ڤەخوارن ل کیژ دەمی یا گونجایە. ڤەخوارنا ئاڤێ دگەل خوارنێ ماددەیێن خۆراکی یێن پێدڤی بۆ لەشی دگەل خۆ دبەت ب شێوەیەکێ بلەز بێی کو لەش مفای ژێ ببینیت. ئەگەر تە هەست ب تێهنیبوونێ کر پشتی خوارنێ یان دگەل خوارنێ، هەولبدە ڕێژەیەکا کێم ژ ئاڤێ ڤەخو هەتا بزانی خوارن نەما د سورنجکێ دا.
نڤیسین: هێما کامیران
ژێدەر:
- Schubert, M. L. (2014). "Gastric secretion." *Current Opinion in Gastroenterology.*
- (Excessive water intake may dilute gastric acid, affecting protein digestion.)
- - Linder, M. C. (1991). *Nutritional Biochemistry and Metabolism.*
- (Discusses how proper stomach acidity is crucial for iron, B12, and mineral absorption.)
- - Malagelada, J. R., et al. (1984). "Gastric emptying of solid-liquid meals." *Gastroenterology.*
- (Large liquid volumes can alter gastric emptying rates, potentially causing discomfort.)
- - The *European Journal of Nutrition* (2019) notes that individual tolerance varies, and hydration needs differ per person.
- - **Harvard Health Publishing** suggests drinking water *between* meals for optimal digestion.
- - **Traditional Chinese Medicine (TCM)** also advises against cold beverages during meals, favoring warm liquids.