دەمێ ڤییانەکا دەستگیرکەر دبیتە کارەساتەکا دەروونی د باوەشا دووژمنی دا

هندەک ڤییان ب لێدانا دلی دەستپێناکەن، بەلکو ژ هەستکرنا ترسێ دەستپێدکەن!

د ژوورەکا تاری دا، یا ئازادی لێ هاتییە دزین و هەلبژارتن ژێ هاتییە ستاندن، عەقل تشتەکێ سەیر دکەت.. ئەو ژیک ژ بۆ وی کەسێ دەست لێ گرتین، حەزکرنێ دئافرینیت..

چێدبیت تو جارەکێ تەماشەی کەسەکی بکەی و دگەل خو بێژی 'ئەرێ بۆچ ئەڤ کەسە هێشتا مایە؟'

بۆچی ئەو ژنا بەردەوام توشی توندوتیژیێ دبیت ژلایێ هەڤژینێ خو ڤە هێشتا مایە دگەل؟

بۆچی ئەو زاروکێ هایە رەڤاندن بەرەڤانیێ ژ وی کەسی دکەت ئەوێ رەڤاندی؟

بۆچی دل جار هەست ب سەلامەتی و ئێمناهیێ دکەت دمەترسیێ دا؟

چێدبیت لڤێرێ پسیار نە 'بۆچی' بیت، رەنگە پسیارا درست ئەو بیت 'تا چ رادە عەقل دێ خۆ پارێزیت؟' 

ئەڤە نە ڤییان و حەزکرنە یان چێدبیت نە ب وی شێوازی یێ مە داخبار دکەت، بەلکو ئەڤە (تێکچونا ستۆکهۆڵمە): ئەو نەتەبایی و پارادۆکسییا دەروونی لدەما کو قوربانی هەستێ ڤییان و سۆز و هەڤسوزیێ دروستدکەن بەرامبەر وان کەسێن کونترول و ئازارێ پێ دەن، شیوازەکێ بێ سەروبەرە و پێچاوپێچێ مێشکییە بۆ رزگاربوونێ ژ ئازارێ و ب گهورینا دوژمنێن خۆ بۆ پەنایەکێ سوزداری. 

مەبەستا ڤی ناڤی چییە؟

زاراڤێ 'تێکچونا ستۆکهۆڵم' ل وەلاتێ سۆید ل سالا ١٩٧٣ێ سەرهلدایە، ل دەمێ دزینەکا گەلەک سەیر یا بەنکەکێ: دوو تاوانبارا هێرش کرە سەر بەنکا کرێدیتبانکن ل ستۆکهۆڵم وچار کەس رەڤاندن وەک رەهینە و بۆ ماوێ شەش روژان شەرو پێکدادان کرن دگەل پۆلیسان، بەلێ دەمێ شەر بدوماهیک هاتین تشتەکێ نە چاڤەرێکری چێبوو، ئەو ژیک ئەو کەسێن هاتینە رەڤاندن رەتکر دیدەڤانیێ لسەر وان تاوانبارا بکەن! تاکو ژنەکێ پارە بۆ بەرەڤانییا یاسایی بۆ تاوانبارا کومکرن، و ژنەکا دی ژیک پەیوەندیەکا سوزداریی دگەل ئێک ژوان تاوانبارا گرێدا. پولیس شاش مان و دەروونناس سەرسۆمان بوون، ژبەر وێ پەیوەندییا وان قوربانییا دگەل هەردوو تاوانبارا دروستکری یا ددەمەکیدا ژیانا وان ئێخستینە د مەترسیی دا. ژبەر ڤێ چەندێ میدیایێ ناڤێ وی کرە 'تێکچونا ستۆکهۆڵم'، کو زێدەترە ژ بەس چیروکەکێ بەلکو پەنجەرەک بوو بۆ وێ میکانزما بەرەڤانیێ یا بەرزە دمێشکێ مە دا.

بۆچی ئەڤ چەندە ڕوویدەت؟

د ئێکەم لێنێرین دا چێدبیت وەک لاوازیێ دیاربکەت، لێ د راستی دا 'تێکچونا ستۆکهۆڵم' بریتییە ژ هەوڵدانا مێشکی، دا خۆ ژدۆخەکێ ترسناک رزگار بکەت. لڤێرە دێ ئەڤ چەندە ڕوویدەت:

دەما مروڤ ب تەمامەن بێ دەستهەلات بمینیت، دێ ل هەر جورەکێ سەلامەتیێ گەریێت ئەگەر خۆ ئەو کەسە بیت یێ تە ئازار ددەت.. دێ دەستپێکەی پشبەستنێ لسەر وی کەسی کەی بۆ خوارنێ، رازەمەندیێ، سەلامەت و تا کریارەکا چەندا بچویک ژیک بیت، و ب بورینا دەمی ئەڤ پشتبەستنە دبیتە گرێدانەکا سۆزداری. لڤێرە ئەڤە نە ڤییانە بەلکو خۆ رزگارکرنەکا هەستییاری یە.

'تێکچونا ستۆکهۆڵم' نە بتنێ بۆ بارودوخێ رەڤاندییا یا سنوردارە بەلکو بۆ گەلەک رەوشێن دی دهێتە بکارئینان، ژوانا ژیک: پەیوەندیێن توند (سوزداری یان خێزانی)، هەڤالینێن ژەهراوی، ژینگەهێن کاری یێن سەردابری، باوەری و گروپێن توندڕەو، تا چ رەوشەکا نەهەڤسەنگییا سۆز و ترس و سەردابرنا سوزداری هەبیت. جاران ئەم دمیننە دڤان پەیوەندییا دا نەکو ئەم وەک قەفەسەک نابینین بەلێ ژبەر مە خۆ قانع کریە ئەڤە بۆ مە مالەک و پەنایەکن.

دووماهیک:

بترس ترین تشتێ 'تێکچونا ستۆکهۆڵم' ئەوە کو قوربانیێن ڤان پەیوەندیێان نزانن یێ لبن ڤێ کاریگەرییا ژوهراوی بەلکو تا بەرەڤانییا ڤان ئازاردەرا دکەن، مافدار دیاردکەن، ئەو کەسێن زیندان کرین دپارێزن.

ڤێجان بەری ئەم پسیارا هندێ بکەین 'ئەرێ بوچ ئەڤ کەسە هێشتا مایە؟ یان بوچ ڤێ پەیوەندیا زیانبەخش ب جهـ ناهێلیت؟ 

لسەر مە پێدڤییە ئەم پسیارا هندی بکەین ئەڤ کەسە د چ جورێ زیندانا سوزداری دا هاتینە گرێدان؟ ئەرێ وان دبنیاتدا هاژێ هەیە؟ یان چێدبیت.. تەنها چێدبیت تەماشەی ژیانا خۆ بکەین چونکی جاران ئەڤ زیندانێن هەستیاری و سوزداری د بەرزەنە و ئەم فورمێن خۆ پاراستنێ دگەل ڤان قەفەسان تێکەل دکەین دەما هێلێن ئازادیێ و روحی بەرزەدبن. و دبنە تێکستێن نە دەربری وزەلال دبن دەما کەسەک ئاماژە پێ بدەت ورەنگڤەدانەکا راستەقینە ژێ بڤەدگەرینیت..

نڤیسین: چراک موختار