رێڤەبرنا دەمی ژ شیانێن بنگەهین یێن کو نەشێین بێی وان بژین د جیهانا کار و بازرگانیا نوکە دا. ئەو ئاماژە ددەتە پرۆسەیا پلاندانان و رێکخستنا چەوانیا دابەشکرنا دەمی د ناڤبەرا چالاکی و ئەرکێن جودا دا، بۆ بدەستڤەئینانا بلندترین ئاستێ بەرهەمداری و کارامەیێ. گرنگیا رێڤەبرنا دەمی د شیانا وێ دا یە کو کارئینانێ تاکەکەسی و دامەزراوەیی باشتر بکەت، بەرهەمداریێ زێدە بکەت، و ئاستێن گڤاشتن و وەستیانێ کێم بکەت.
رێڤەبرنا دەمی گرێدایە ب گڤاشتنێن کاری ڤە، چونکی کۆنترۆلکرنا کاریگەر یا دەمی ب شێوەیەکێ مەزن هاریکاریێ دکەت د کێمکرنا گڤاشتنێن پیشەیی دا. دەمێ کارمەند دشێن دەمێ خۆ ب کارامەیی بڕێڤە ببەن، ئەو پتر دشێن سەرەدەریێ دگەل ئەرکێن پڕ و دەمێن دیارکری یێن تەنگ بکەن بێی هەستکرن ب وەستیان یان گڤاشتنا زێدە. هەروەسا، رێڤەبرنا باش یا دەمی هاریکاریێ دکەت د بدەستڤەئینانا هەڤسەنگیێ د ناڤبەرا کار و ژیانا کەسایەتی دا، کو ئەڤە دبیتە ئەگەرێ باشترکرنا تەندروستیا دەروونی و لەشی یا کارمەندان.
تێگەهشتنا پەیوەندیا د ناڤبەرا رێڤەبرنا دەمی و گڤاشتنێن کاری دا دشێت هاریکاریا دامەزراوان بکەت د پێشڤەبرنا ستراتیژیێن کاریگەر دا بۆ باشترکرنا ژینگەها کاری و زێدەکرنا رەزامەندیا کارمەندان. ب رێکا بهێزکرنا شیانێن رێڤەبرنا دەمی، رێکخراو دشێن ژینگەهەکا کاری یا بەرهەمدارتر و کێمتر گڤاشتی بئافرینن، کو د دویماهیێ دا دبیتە ئەگەرێ باشترکرنا کارئینانا گشتی و بدەستڤەئینانا ئارمانجێن رێکخراوەیی ب شێوەیەکێ کاریگەرتر.
چەمکێ رێڤەبرنا دەمی:
رێڤەبرنا دەمی پرۆسەیەکا ستراتیژی یە کو ئارمانجا وێ بکارئینانا دەمی یە ب بلندترین ئاستێ کاریگەری و کارامەیێ بۆ بدەستڤەئینانا ئارمانجێن کەسایەتی و پیشەیی. ئەو کۆمەکا شیان و تەکنیکان ڤەدگریت کو هاریکاریا تاکەکەسی دکەن بۆ رێکخستنا دەمێ خۆ ب باشترین شێوە، کو ئەڤە دبیتە ئەگەرێ زێدەبوونا بەرهەمداریێ، کێمکرنا گڤاشتنان و باشترکرنا کوالیتیا ژیانێ ب شێوەیەکێ گشتی.
رەگەزێن سەرەکی یێن رێڤەبرنا دەمی ئەڤانە دگرنە خۆ:
1. پلاندانان:
پلاندانان کەڤرێ بناغەیێ یە د رێڤەبرنا دەمی یا کاریگەر دا. ئەو دانانا ئارمانجێن رۆهن و دیارکری ڤەدگریت، چ کورت-مەودا بن یان درێژ-مەودا. پلاندانانا باش هاریکاریێ دکەت د ئاراستەکرنا هەولان دا و چڕکرنا وزەیێ لسەر ئەرکێن گرنگتر. هەروەسا پلاندانان دیارکرنا گاڤێن پێتڤی بۆ بدەستڤەئینانا ڤان ئارمانجان و خەملاندنا دەمێ پێتڤی بۆ هەر ئەرکەکێ ڤەدگریت.
2. رێکخستن:
رێکخستن پەیوەندی ب رێزکرنا ئەرک و سەرچاوەیان ڤە هەیە ب رێکەکا کو رێ ددەت بۆ جێبەجێکرنا وان ب کارامەیی. ئەڤە دروستکرنا خشتەیێن دەمی، دیارکرنا دەمێن دویماهیێ، و تەرخانکرنا سەرچاوەیێن پێتڤی بۆ هەر ئەرکەکێ ڤەدگریت. رێکخستنا باش هاریکاریێ دکەت د خۆپاراستنا ژ تێکەلی و شاشبوونێ، و دلنیا دکەت کو هەمی ئامراز و زانیاریێن پێتڤی بەردەست بن دەمێ پێتڤی پێ هەبیت.
3. دیارکرنا پێشینەیان:
دیارکرنا پێشینەیان ژ گرنگترین رەگەزێن رێڤەبرنا دەمی یە. ئەو پۆلینکرنا ئەرکان لدویڤ گرنگی و لەزگینیا وان ڤەدگریت، کو هاریکاریێ دکەت د چڕبوونێ لسەر چالاکیێن کو مەزنترین بها و کاریگەری بدەست دئینن. چەندین تەکنیک هەنە بۆ دیارکرنا پێشینەیان، وەک ماتریکسا ئایزنهاوەر، یا کو ئەرکان دابەش دکەت بۆ چار جۆران لسەر بنگەهێ گرنگی و لەزگینیا وان.
ب رێیا سەپاندنا کاریگەر یا ڤان هەر سێ رەگەزان - پلاندانان، رێکخستن و دیارکرنا پێشینەیان – کەس و دامەزراوە دشێن رێڤەبرنا خۆ یا دەمی ب شێوەیەکێ بەرچاڤ باشتر بکەن، کو دبیتە ئەگەرێ زێدەبوونا بەرهەمداریێ و بدەستڤەئینانا ئارمانجان ب کاریگەریەکا مەزنتر، و کێمکرنا ئاستێن گەرگین و وەستیانێ یێن گرێدایی ب رێڤەبرنا خراب یا دەمی.
گرنگیا رێڤەبرنا دەمی د کاری دا
زێدەکرنا بەرهەمداریێ. رێڤەبرنا دەمی یا کاریگەر هاریکاریا کارمەندان دکەت کو پتر ئەرکان د دەمەکێ کێمتر دا تەمام بکەن، کو دبیتە ئەگەرێ زێدەبوونا بەرهەمداریا گشتی یا دامەزراوێ.
ئەگەرێن گەرگینیێن کاری:
أ. زێدەبوونا بارگرانیان:
زێدەبوونا بارگرانیان ژ ئەگەرێن سەرەکی یێن گەرگینیێن کاری یە، و ب چەند شێوەیان دەردکەڤیت، ژ وان:
- راسپاردنا کارمەندی ب ئەرکێن کو ژ شیان و ئیمکانیەتێن وی دەرباز دبن، کو دبیتە ئەگەرێ هەستکرنا وی ب وەستیان و نەشیانێ.
- نەهەڤسەنگی دناڤبەرا قەبارێ کاری و ژێدەرێن بەردەست دا، کو گەرگینیێ لسەر کارمەندی زێدە دکەت، چونکی ئەو خۆ دبینیت کو داخوازا ئەنجامدانا گەلەک ئەرکان لێ تێ کرن بێ هەبوونا ئامرازێن تەمام.
- زۆربوون و تێکەلبوونا بەرپرسیاریان، کو رەوشەکا ژ بەلاڤبوون و تێکچوونێ دروست دکەت، کو دبیتە ئەگەرێ زێدەبوونا توندیا گەرگینیێ.
ب. تەنگاڤیا دەمی:
تەنگاڤیا دەمی د ژینگەها کاری دا ب رێیا دەمێن داوی یێن زۆر و یێن لدویڤ ئێک دەردکەڤیت، کو دبنە ئەگەرێ نەبەسبوونا دەمی بۆ ئەنجامدانا ئەرکان ب کوالیتیا داخوازکری. ئەڤ رەوشە پێدڤیا کارکرنێ بۆ دەمژمێرێن زێدە ب شێوەیەکێ بەردەوام لسەر کارمەندان فەرز دکەت، کو ناکۆکیەکێ دناڤبەرا پێدڤیێن کاری و ئەرکێن کەسی دا دروست دکەت. ژ ئەنجامێ ڤێ یەکێ، گەرگینی لسەر کارمەندان ب شێوەیەکێ مەزن زێدە دبن، کو دکارە کارتێکرنەکا نەرێنی لسەر بەرهەمداری و کوالیتیا کارێ وان هەبیت. ئەڤ فاکتەرە پێکڤە ئاستەنگیەکا مەزن د رێڤەبرنا دەمی و بدەستڤەئینانا هەڤسەنگیێ دناڤبەرا ژیانا پیشەیی و کەسی دا پێک دئینن، و بەشداریێ د زێدەکرنا ئاستێن گەرگینی و وەستیانێ د جهێ کاری دا دکەن.
ج. نەرێکخستن:
نەرێکخستن د ژینگەها کاری دا ب رێیا نەبوونا پێکهاتەیەکا رێکخستنی یا زەلال و نەزەلالیا رۆل و بەرپرسیاریێن کارمەندان دەردکەڤیت. ئەڤ رەوشە دگەل خراب رێڤەبرنا دەم و ژێدەران دهێت، کو دبیتە ئەگەرێ زیانا هێز و شیانان. هەروەسا نەرێکخستن نەبوونا پێشینەیێن زەلال بۆ ئەرکان ژی دگریت،
کو رەوشەکا ژ تێکچوونێ د جهێ کاری دا دروست دکەت. ژ ئەنجامێ ڤان فاکتەران پێکڤە، بەرهەمداری ب شێوەیەکێ بەرچاڤ کێم دبیت، کو کارمەند خوە د رەوشەکا ژ تێکچوون و نەشیانا چەقبەستنێ لسەر ئەرکێن گرنگتر دا دبینن. ئەڤ رەوشە د داویێ دا دبیتە ئەگەرێ پاشڤەچوونەکێ د کارایی گشتی یا دەزگەهێ دا و زەحمەتیێ د بدەستڤەئینانا ئارمانجێن وێ یێن داخوازکری دا.
کاریگەریێن نەرێنی یێن گەرگینیێن کاری
ئەڤ کاریگەریە کاریگەریێن تەندروستی ژی دگرن کو د بلندبوونا پەستانا خوینێ و زێدەبوونا مەترسیا تووشبوونا نەخوەشیێن دلی دا دەردکەڤن. هەروەسا دبنە ئەگەرێ تێکچوونان د سیستەما هەرسکرنێ دا وەک برین و ڤەگەڕیانا سۆریکێ، زێدەباری سەرئێشا بەردەوام و ئێشێن پشت و ستویێ. هەروەسا دبنە ئەگەرێ لاوازبوونا سیستەما بەرگریێ کو دبیتە ئەگەرێ زێدەبوونا ئەگەرێ تووشبوونا نەخوەشیێن جۆراوجۆر.
کاریگەریێن دەروونی یێن گەرگینیێن کاری دلەراوکێ و خەمۆکی دگرن، زێدەباری وەستیانا هەستیاری و سووتنا کاری. هەروەسا ئەڤ گەرگینیە دبنە ئەگەرێ گوهەرتنا خویێ و زوو هەرسبوونێ، هەروەها دبنە ئەگەرێ زەحمەتیان د خەوێ دا و بێخەویێ. ئەڤ کاریگەریێن دەروونی ب شێوەیەکێ مەزن کاریگەریێ لسەر تەندروستیا هزری یا کارمەندی و شیانا وی بۆ سەرەدەریکرنێ دگەل داخوازیێن کار و ژیانا رۆژانە دکەن.
کاریگەریێن کارایی یێن گەرگینیێن کاری د کێمبوونا بەرهەمداری و کوالیتەیا کاری دا دەردکەڤن، دگەل زێدەبوونا رێژەیا شاشیان و روودانان د ژینگەها کاری دا. هەروەسا ئەڤ گەرگینیە دبنە ئەگەرێ لاوازبوونا شیانا بریاردانێ و پاشڤەچوونا داهێنان و نوکرنێ د کاری دا. زێدەباری ڤێ یەکێ، دبنە ئەگەرێ زێدەبوونا رێژەیێن ئامادەنەبوونا کاری و درەنگکەتنێ، و کاریگەریەکا نەرێنی لسەر پەیوەندیان دگەل هەڤکاران و موشتەریان دکەن، کو دبیتە ئەگەرێ خرابتربوونا کارایی گشتی یا کارمەندی و دەزگەهێ.
پەیوەندیا بەرێڤەبرنا دەمی ب زەختێن کاری ڤە
پەیوەندیا بەرێڤەبرنا دەمی ب زەختێن کاری ڤە پەیوەندیەکا نێزیک و راستەوخۆ یە، کو بەرێڤەبرنا دەمی رۆلەکێ سەرەکی دلیزیت د کێمکرنا زەختێن پیشەیی و باشترکرنا کارایی کاری دا. بەرێڤەبرنا کاریگەر یا دەمی دبیتە ئەگەرێ کێمکرنا زەختان ب رێکا رێکخستنا ئەرکان و رێزبەندکرنا گرنگیان، کو ئەڤ یەکە هاریکاریا کارمەندی دکەت کو کۆنترۆلا بارێ کاری بکەت و خۆ ژ هەستا وەستیانێ دویر بێخیت. بۆ نمونە، دشێین تەکنیکێن وەکی ماتریسا گرنگی و لەزگینیێ بکار بینین بۆ دیارکرنا ئەرکێن هەری گرنگ و پێشخستنا وان، کو ئەڤ یەکە دبیتە ئەگەرێ کێمکرنا هەستا گەرژیێ یا ژ کۆمبوونا کاران پەیدا دبیت.
ژ پراکتیکێن کاریگەر یێن بەرێڤەبرنا دەمی یێن کو دبنە ئەگەرێ کێمکرنا زەختێن کاری:
- دانانا خشتەیەکێ رۆژانە و هەفتانە
- دابەشکرنا پرۆژێن مەزن بۆ ئەرکێن بچویک یێن بەرێڤەبر
- بکارئینانا تەکنیکا پۆمۆدۆرۆ بۆ چڕبوونێ ل سەر کاری بۆ ماوەیێن دیارکری دگەل وەرگرتنا بێهنڤەدانێن رێکوپێک
- کێمکرنا تشتێن بەرزەکەر وەکی ئاگەهداریێن نە پێتڤی یان کۆمبوونێن کاری یێن نە کاریگەر
ئەڤ پراکتیکە هاریکاریێ دکەن د زێدەکرنا بەرهەمداریێ و کێمکرنا هەستا زەخت و وەستیانێ دا.
ل لایێ دی، خراب بەرێڤەبرنا دەمی دبیتە ئەگەرێ زێدەبوونا زەختان ب شێوەیەکێ بەرچاڤ. دەمێ کارمەند نەشێت دەمێ خۆ ب شێوەیەکێ کاریگەر رێکبێخیت، دێ خۆ دیت کو کار دکەت د بن زەختا دەمێن داوی یێن درەنگ دا، کو ئەڤ یەکە دبیتە ئەگەرێ وەستیان و دلەراوکێ.
هەروەسا نەشیانا دیارکرنا گرنگیان دبیتە ئەگەرێ بەفیرۆدانا دەمی د ئەرکێن کێمتر گرنگ دا، کو ئەڤ یەکە زەختێ زێدە دکەت دەمێ دەمێن داوی یێن ئەرکێن گرنگ نێزیک دبن. زێدەباری ڤێ یەکێ، خراب بەرێڤەبرنا دەمی دشێت ببیتە ئەگەرێ کۆمبوونا کاری، کو ئەڤ یەکە هەستەکا بێهێزی و بێزاریێ دروست دکەت، و ئاستێن گەرژیێ ل دەف کارمەندی زێدە دکەت.
ژ بەر هندێ، پێشڤەبرنا شیانێن بەرێڤەبرنا دەمی و جێبەجێکرنا ستراتیجیێن کاریگەر بۆ رێکخستنا ئەرک و گرنگیان تشتەکێ گرنگە بۆ سەرکەفتن ل سەر زەختێن کاری و باشترکرنا کارایی کاری و خۆشگوزەرانیا کەسی. ب رێکا باشتر بەرێڤەبرنا دەمی، کارمەند دشێن هەڤسەنگیەکا باشتر د ناڤبەرا کار و ژیانا کەسی دا پەیدا بکەن، بەرهەمداریێ زێدە بکەن، کوالیتیا کاری باشتر بکەن، و ئاستێن گەرژی و وەستیانا پەیوەندیدار ب کاری کێم بکەن.
دەرئەنجام:
پەیوەندیا د ناڤبەرا بەرێڤەبرنا دەمی و زەختێن کاری دا پەیوەندیەکا نێزیک و گرێدایە. دەمێ کارمەند دشێن دەمێ خۆ ب شێوەیەکێ کارا رێکبێخن، ئەو دشێن ئەرکێن خۆ ب شێوەیەکێ کاریگەرتر جێبەجێ بکەن و هەست ب زەختەکا کێمتر دکەن. لێ ئەگەر ئەو د بەرێڤەبرنا دەمێ خۆ دا سەرنەکەفتن، دێ رووبەرووی پتر زەخت و گەرژیێ بن، کو ئەڤ یەکە دێ کارتێکرنەکا نەرێنی ل سەر کوالیتیا کاری و تەندروستیا دەروونی و فیزیکی یا وان هەبیت.
بۆ باشترکرنا بەرێڤەبرنا دەمی د ژینگەها کاری دا، ئەم پێشنیار دکەین:
- راهێنانا کارمەندان ل سەر تەکنیکێن نوو یێن بەرێڤەبرنا دەمی.
- دابینکرنا ئامرازێن تەکنۆلۆجی بۆ باشترکرنا رێکخستنا کار و دەمی.
- هاندانا کارمەندان بۆ دانانا ئارمانجێن روون و پلانێن کاری یێن رۆژانە.
- ئافراندنا کەلتوورەکێ کو گرنگیێ ددەتە هەڤسەنگیا د ناڤبەرا کار و ژیانا کەسی دا.
- پێشکێشکرنا راهێنانێن بەردەوام ل سەر رێکێن کێمکرنا گەرژیێ و زێدەکرنا بەرهەمداریێ.
ب جێبەجێکرنا ڤان پێشنیاران، رێکخراو دشێن ژینگەهەکا کاری یا باشتر و کێمتر زەخت ئافرینن، کو دێ بیتە ئەگەرێ زێدەبوونا بەرهەمداری و باشبوونا تەندروستی و خۆشگوزەرانیا کارمەندان.
ئامادەکرن:تێلی رێکانی
ژێدەر:
- ئەبو شێخە، نادر ئەحمەد (2009). دەستپێکەک بۆ بەرێڤەبرنا دەمی. عەممان: دارا المەسیرە بۆ وەشان و بەلاڤکرنێ.
- عوسمان، فاروق ئەلسەید (2000). دەروونناسیا بەرێڤەبرنا دەمی و ئاڤاکرنا شیانێن هزرکرنا ستراتیجی (چاپا دووێ). قاهیرە: دارا المەعاریف.