هەر دەمێ قوتابی خاندنا خۆ ل قوناغا ئامادەیی خلاس کر، و هاتە وەرگرتن ل زانکۆیێ، پشکەکێ نوی و قوناغەکا نوی یا ژیانا قوتابی دەسپێدکەت. ژبەر هندێ ژی قوتابی ل دەسپێکا ڤێ قوناغێ پێدڤی ب هندەک ئامۆژگارییایە، دا کو ژیانا خۆ ل زانکۆیێ ب شێوەکێ باشتر ب رێڤە ببەت. دێ ل ڤێ گوتارێ بەحسی گرنگترین خالێن پێدڤی یە قوتابی بزانیت دا کو سەرکەفتنەکا بێ سنور ل ژیانا خۆ یا زانکۆیێ وەربگریت.
ئێک: فێری زمانەکێ نوی ببە
بۆ خاندێ ل گەلەک ژ بەشێن زانکۆیێ، زمانێ ئینگلیزی گرنگە، یان ژی هەر زمانەکێ دی یا کو بەشێ تە پێ گرێدای بیت (دبیت عەرەبی بیت ژی). ئەگەر تو ب زمانی یێ زیرەک بی دێ تە پتر دەرفەت هەبیت زیرەک بی د خاندنا خۆ هەمیێ دا، لێ د هەمان دەم دا خۆ ئەگەر زمانێ تە یێ لاواز بیت ئەڤە دوماهیکا دونیایێ نینە، بەلکو ئەڤە دەرفەتەکا زێرینە و دەمەکێ گەلەک گونجایە فێری زمانی ببی. و دێ ئەڤ زمانە دەرفەتێن گەلەک مەزن ل پاشەرۆژێ بۆ تە ڤەکەت، ژبەر هندێ ژی ژ هەژیە خۆ بۆ بواستینی.
رێکێن ساناهی بۆ فێربوونا زمانێ ئینگلیزی یان هەر زمانەکێ دی ژی یێت هەین، یوتیوب، بەرنامەیێت فێربوونێ، زیرەکییا دەستکرد و گەلەک رێکێن دی، هەمی ژی هەمی گاڤا بەردەستن و گەلەک ساناهی یە ب دەست خۆڤە بینی.
دوو: یێ پێگیر بە ب دەواما خۆ
یا گرنگە پێگیریێ ب دەواما فەرمی بکەی، نەئامادەبوونا نەکەی و هەمی گاڤا بچییە هولا خاندنێ ددەمێ خۆ دا.
سێ: ب ژیری بخینە، وگەلەک خۆ نەواستینە
ل دەمێ تە دڤێت تشتەکێ گەلەک ب باشی بخینی و ب هێز تێبگەهی، د هندێ دا نینە تو ل جارا ئێکێ هەمیێ ژبەر کەی. ڤێت تو بزانی کو تشت هوسا ناهێنە خاندن، پێدڤییە چەند قوناغەکا دا ببوری هەتا هوسا ب باشی تێبگەهی. رێکەکا خاندنێ یا هەی دبێژنێ (spaced repetition)، ئانکو خاندن ب دووبارە کرنێ ل سەر ماوەیەکێ درێژ. کو تێدا قوتابی 2-4 جارا بابەتی دخینیت و دووبارە دکەت، لێ هەر جارەک پشتی ماوەیەکی دەمی ببوریت ب کێمی چەند رۆژەک. ئانکو نابیت ب ئێک جاری هەمیێ بهێلی بۆ رۆژا ئەزموونێ و ژبەر کەی و بچی جاب دەی و دبیت هندەکا خەلەت ژی جاب دەی و پشتی هنگێ هەمیێ دێ ژبیر کەی. رێکا درست ئەوە ل دەمێ رۆژا ئێکێ بابەت دکەڤیتە بن دەستێ تە پێدڤییە تنێ وەک (scanning - مسح) بۆ بکەی، ئانکو تنێ سەرا بچی، هزرا خۆ تێدا بکەی، تێ بگەهی، ووشە و پەیڤێن تو نەزانی ل رامانا وانا بگەری و هوسا تنێ. دێ هەر بابەتەکێ هەکە 20-40 سلاید بن د سەعەتەکێ دا خلاس کەی. چ ژ هندێ زێدەتر نەدێ، چنکی ئەڤە بەسە بۆ جارا ئێکێ دەمێ تو بابەتی وەردگری. چ جارا هزرا هندێ نەکە هەر ل جارا ئێکێ هەمیێ وەک ناڤێ خۆ ژبەر بکەی. ئەڤە گەلەک خەلەتە، بەلکو تنێ هەر 20-40 سلاید سەعەتەکێ دا مسحەکێ بۆ بکە و تێبگەهە، و هندی بشیێ دووبارە کە پشتی هەر چەند رۆژەکا.
بۆ نموونە هەکە رۆژا خاندنێ بخینی جارەکێ، سەرێ حەفتیێ ژی هەمان خاندن و هەمان رێک بخینی، پاشی هەکە کویز هەبێت جارەکێ بخینی. هەر وەسا بۆ ئەزموونا نیڤا سیمیستەری ژی جارەکێ بخینی. هەر چەند رۆژەکا هوسا تو یێ دووبارە دکەی لێ ب خاندنەکا سڤک، هەتا تو دگەهیە ئەزموونا دوماهیکا سالێ دێ گەلەک لاو تێ گەهی. و بۆ دوماهیکێ دێ بابەت وەک ئاڤێ بۆ تە لێ هێت. تنێ پێدڤییە ل سەر تە خاندنەکا سڤک بۆ بکەی، بێ کو خۆ بواستینی و هەما دەرخ کەی، بەلکو تنێ تێبگەهی. لێ ڤێ پرۆسێسی چەند جارەکا دووبارە کە، و هوسا دێ شیێ کونترۆلێ ل سەر بابەتی کەی و گەلەک لاو تێبگەهی
چار: گرنگیێ ب چالاکیێت خاندنێ بدە
گرنگیێ ب چالاکییا بدە، وەک ریپورت، پێشکێشکرن، و ئەرکێن خاندنێ، هەمی تشتا بکە و حەقێ چالاکییا بدێ، دێ ئەڤە هەمی هاری تە کەن پتر ب بابەتی بگەهی ژ لایەکێ، و ژ لایەکێ دی ڤە هندەک کاراما و شیانا دەتە تە کو بۆ پاشەرۆژا تە گرنگن...
پێنج: رێکێن کاریگەر بۆ خاندنێ بکاربینە
رێکێن ساناهی کرنا بابەتان بکار بینە.. وەک چێکرنا خشتەیێن هزری mind map یان ژی کورتکرنا بابەتی یان ژی بەرفرەهـ کرنا بابەتی و خاندنا دەرڤەی بابەتی تنێ وەک پێزانین... ئەڤە هەمی دێ وەل تە کەن پتر مفایێ ژ خاندنا خۆ ببینی.
شەش: چالاکیێن دەرڤەی خاندنێ
پشکداری چالاکیێن دەرڤەی خاندنێ بکە، وەک وۆرکشۆپ، راهێنان، خۆبەخشی ل هەر جهەکێ یان ژی پرۆژەیێن بچیک. دبیت تو بێژی ئەڤە گرنگ نینە نوکە، لێ هندی زویتر دەسپێبکەی و ڤان چالاکییا بکەی دی زیرەک تر بی و دێ تە پتر تشت هەبن بەحسی خۆ بکەی ل ناڤ CV یێ خۆ دا.
حەفت: کەیف و خوشیێ ژ خاندنا خۆ ببە
کەیفێ ژ دەمێ خۆ ل زانکویێ ببە، ئانکو پێدڤییە تە دەم هەبن دگەل هەڤالێن زانکۆیێ هندە جارا بدەرکەڤی، یان ژی بچن جهەکێ. هەر چاوا بیت هەمی گاڤا یێ مجد نەبە، هندە جارا خۆشیێ ژ دەمێ خۆ ببە و ئەڤە بۆ تە و ساخلەمییا تە گەلەک یا گرنگە.
ئەڤە گرنگترین خالێن ئامۆژگاریێ یێن کو هاتینە بیرا من ل دەمێ قوتابیەکێ قوناغا ئێکێ پسیار ژ من کر، هیڤیا هندێ ببنە جهێ مفایی.
نڤیسەر: أحمد مصطفى