رەوشا سوریا پشتی ئەسەدی !

پشتی 21 روژا ژ کەفتنا دەستهەلاتا ئەسەدی ، یا پێتڤیە گەلێ سوریا وانەیا بو خوە ژژوان ناوچەیان وەربگریت یێن کو ژ سیستەمێن دەستهەلاتێ یان ژ شێوەیێن دەستهەلاتێ دهێنە گوهورین ، بو نموونە گوهورین بو سیستەمێ دیموکراسی ل تونس تا رادەیەکێ ئاشتیانە بوو ، لدەمەکێ دا ئەنجامێن مسر و لیبیا جیاوازبوون . 

ل مسرێ سەرەرای کەفتنا پلەبلندیا دەستهەلاتێ ، شورەش بوو ئەگەرێ دابەشبوونا ناڤخو و ململانەکا دوم درێژ دناڤبەرا هێزێن سیاسی یێن جیاواز و د ئەنجامدا زیانێن گیانی لێکەفتن  ، و هەروەسا ل لیبیا پشتی کەفتنا قەزافی و کوشتنا وی بو ئەگەرێ ئاژاوەیێن ئێمناهیێ و شەرێ ناڤخو کو هەردوو بونە ئەگەرێ هەلوەشاندنا دەولەتێ . 

ئەرێ دێ گەلێ سوریا ژڤان شورەشا وانەیان فێربن ؟ بەرسڤا ڤێ پسیارێ یا گرێدایە ب شیانا دەرباسبوونا وان دابەشبوونێن مەزهەبی و نەتەوەیی کو شەری راستەوخو بەشداری تێداکر د چەسپاندنا واندا و هەر ژبەرهندێ ڤەگوهاستن بو قوناغا پشتی ئەسەد پێتڤی ب کودەنگیا دناڤبەرا هێزێن سیاسی و سەربازی یێن جیاواز هەیە ، کو ئەڤەژی هەڤرکیەکا سەرەکی بیت لژیر روناهیا بارودوخێن نوکەدا.

سوریا ب گشتی ژ چەند نەتەوەیەکان و ئاینان پێکهاتیە : 

عەرەب :- پێکدهێن ژ  موسلمانێن سونە کو زوربەی وانا ئەون و کەمینەکا شیعێن عەلەوی . رێژا سونەیان 74٪ و عەلەویان 10٪ .

کورد :- پێکدهێن ژ موسلمانان و کەمینەکا ئێزدیان . برێژا 12٪ .

موەحدین :- موسلمانن بەس نە شیعەنە و نە سونە . برێژا 4٪

کریستیان و جوهی :- رێژەیا کریستیانان پترە ژ یا جوهی یان ژبەرکو جوهی لسەردەمێ بەشار ئەسەدی نزیکی 10 تاکو 15 کەسا تنێ بوو . برێژا 2٪ . 

ئاریشا کوردان ل سوریێ نە ئێکگرتی نە ئەنەکەسە و هەسەدێ دوو پروژەیێن جیاواز هەنە ، موەحدان گەلەك ژ زانایێن ئیسلامی دبێژن موحد بسەر شیعەیان ڤەنە و ب هندێ ناسیارن کومەلگەها وان یا گرتییە واتە تێکەلیا کەسێ ناکەن ، موەحدان تنێ داخازا پێداگیریا جێبەجێکرنا مافێن خودکەن د دەستورێ نوی یێ سوریادا .

عەلەویان 53 سالان دەستهەلات لسوریێ دکر چونکە حافز ئەسەد و مالباتا وی ژ کەمینەیێن مەزهەبێ شیعەبوون ، عەلەوی و دەستەیا تەحریر شام تا نوکە ژی پێکدادان دناڤبەرا وان دا رووی ددەن و شەرەکێ مەزهەبی بوانڤە یێ دیارە . 

چ پێنەڤێت دێ سوریا دڤان سالێن بهێت دا زەحمەتێ بینیت و دێ گەلەك ئاستەنگێن ناڤخوی و دەستێوەردانێن دەرەکی هەبن تاکو بشێت رەوشا دەولەتێ ب ئێکگرتی و ئێمناهی دروست بکەت دویر ژ شەرێن ناڤخوی و مەزهەبی .

نڤیسەر: دیندار سەرگەلی